poniedziałek, 27 lutego 2012

KOLUMNY JOŃSKIE

Kolumna jońska  - jako będąca składnikiem porządku jońskiego - cytując Vignolę: "bardziej wykwintnego" (niż toskański czy dorycki) posiada "najbardziej subtelne stosunki w swoich proporcjach modularnych". Pozwoliłem sobie zacytować tę nieomal poetycką frazę z uwagi na jej niezaprzeczalny urok - a przekładając na język potoczny: kolumna jońska jest kolumną wyraźnie smuklejszą od opisywanych poprzednio.

ionische saule
Kolumna jońska

Kolumna jońska charakteryzuje się stosunkiem wysokości całkowitej do średnicy dolnej jak 9-11:1, przy czym najczęściej zawiera się on w tej dolnej granicy. Zwężenie kolumny jońskiej (stosunek średnicy górnej do średnicy dolnej) jest także subtelne i zawiera się najczęściej w granicach 0,833-0,850.



Głowice kolumn jońskich są bogato rzeźbione, zdobne w woluty, zasadniczy kształt i proporcje mają takie jak na załączonym, dość schematycznym rysunku. W praktyce niejednokrotnie różnią się szczegółami, najczęściej zdobieniem zewnętrznej powierzchni wolut.
Dolną część kolumny jońskiej zdobi charakterystyczna baza z dwoma torusami z których górny jest nieco mniejszy niż dolny. Nosi ona nazwę bazy attyckiej.

Przykłady kolumn jońskich:

Kolumny jońskie muzeum archeologiczne w Atenach.


Głowica kolumny jońskiej.
Baza kolumny jońskiej.


Kolumny jońskie. Wawel.


Głowica kolumny jońskiej. Wawel.
W chwili obecnej oferujemy naszym Klientom kolumny jońskie o wysokości 2,60 - 2,80 m.
Poniżej zamieszczam fotografię bazy i głowicy naszej produkcji.

Baza attycka wg Witruwiusza.

ionische saule
Głowica kolumny jońskiej.

ionische saule
kolumna jońska


Powyżej: kompletna kolumna jońska naszej produkcji.

ionische saule, ionic column
Kolumny jońskie.







wtorek, 14 lutego 2012

KOLUMNY TOSKAŃSKIE wg Vignoli (Vignola)

W przypadku kolumny toskańskiej wg Vignoli stosunek średnicy dolnej (a więc maksymalnej) do całkowitej wysokości kolumny wynosi 1:7. Zwężenie trzonu kolumny wynosi zasadniczo 8:10 ale może się zmieniać w zależności od wysokości kolumny w myśl poprawki optycznej Witruwiusza.
Kolumna toskańska w/g Vignoli jest kolumną którą odbieramy jako smuklejszą w porównaniu z kolumną toskańską w/g Palladia. Zwężenie trzonu kolumny u Palladia wynosi bowiem 3:4.


Nasza pracownia w mapach Google

kolumny betonowe
Szczegóły budowy kolumny toskańskiej w/g Vignoli

Plintus i baza kolumny pozostają bardzo podobne jak u Palladia, głowica i abakus są jednak zasadniczo odmienne.Astragal jest delikatniejszy, echinus ostrzejszy, szerszy i pozbawiony ćwierćwałka u swojej podstawy, natomiast abakus zyskuje dodatkową półeczkę czyli cymazję.


kolumna toskańska, kolumny toskańskie, Vignola
Głowica kolumny toskańskiej wg. Vignoli
Warto zauważyć że kolumny na powyższym zdjęciu są w stanie w jakim otrzymuje je Klient a więc w zasadzie wymagające już jedynie pomalowania.

kolumny betonowe
Kolumny toskańskie wg Vignoli.


kolumny doryckie, doric column, toskanische saule
Nasze kolumny wysokości ok. 5,25m na placu budowy.
kolumny betonowe
Tutaj w nieco późniejszym stadium...

toskanische saule, kolumny betonowe
Kolumny toskańskie wg Vignoli - stan surowy.
kolumna toskańska Vignola
A tu po jakimś czasie...

Zaprezentowana poniżej kolumna toskańska nie jest kolumną wg Vignoli w ścisłym tego określenia znaczeniu. Została bowiem dość znacznie pogrubiona względem pierwowzoru (o 25%). W ten sposób lepiej pasuje do konkretnej bryły architektonicznej - domu pracowni architektonicznej LK Projekt z Krakowa.

kolumny betonowe
Kolumna toskańska dworu polskiego.




piątek, 10 lutego 2012

KOLUMNY DORYCKIE w/g Vignoli. (Vignola)

Właściwą kolumnę dorycką, zgodną z antycznym pierwowzorem i najbardziej rozpowszechnioną przedstawiłem przy okazji opisu Partenonu.

Vignola w swojej kolumnie doryckiej ustanowił stosunek całkowitej wysokości kolumny do jej średnicy dolnej jak 8:1 a zwężenie trzonu (stosunek średnicy górnej do średnicy dolnej) na 0,833.

Kolumna dorycka wg Vignoli znana jest także pod nazwą alternatywną jako kolumna rzymsko - dorycka. Nazwa ta znajduje swoje źródło w fakcie iż Vignola konstruując swoją kolumnę dorycką inspirował się kolumnami rzymskiego teatru Marcellusa.


Nasza pracownia w mapach Google


kolumny doryckie


"Vignola wydatnie powiększył wysokość kolumny skutkiem czego prześwit kolumnady stał się bardziej wysmukły niż w zasadach jego poprzedników" [Vignola, PWN wyd. 1955]

kolumny doryckie
Kolumna dorycka wg Vignoli wys. 540cm, średnica 70cm.


kolumny doryckie
Kolumna dorycka wg Vignoli

Kolumna dorycka może być zupełnie pozbawiona bazy, co upodabnia ją wówczas nieco do klasycznego greckiego pierwowzoru, lub przeciwnie, może znaleźć w jej przypadku zastosowanie baza attycka (taka jak w kolumnie jońskiej) dzięki czemu kolumna dodatkowo zyskuje na strzelistości.

dorische saule
Kolumna dorycka z bazą attycką.
dorische saule
Kolumna dorycka bez bazy.
Poniżej przykład kolumn doryckich dość znacznie pogrubionych. Stało się tak dlatego że Klient miał poprzednio zabudowane jakieś gargamele udające jedynie kolumny i zapragnął wymienić je na coś subtelniejszego...
Kolumny doryckie fi trzonu 40/33 cm




środa, 8 lutego 2012

KOLUMNY TOSKAŃSKIE w/g Palladia (Palladio)

Kolumna toskańska wg Palladia

Kolumna toskańska u Palladia charakteryzuje się stosunkiem wysokości do średnicy dolnej jak 7:1. Stosunek średnicy górnej do średnicy dolnej wynosi zasadniczo 3/4, ale może się on zmieniać w przypadku kolumn o większej wysokości zgodnie z zasadą poprawki optycznej Witruwiusza. Po prostu, obserwując kolumnę z dołu (z dołu, bo człowiek zazwyczaj: a) nie dorównuje wzrostem wysokości kolumny, b) nie jest ptakiem) - im ona jest wyższa a co za tym idzie jej górne partie są dla nas odleglejsze - mamy nieco zaburzone postrzeganie proporcji. Przez sztuczne pogrubienie (umiarkowane) górnej części trzonu możemy to zjawisko zniwelować.


Nasza pracownia w mapach Google

Kolumna toskańska wg Palladia.

Uzasadnienie celowości poprawki optycznej.

Kolumny toskańskie w/g Palladio we wzorowym rozplanowaniu





wtorek, 7 lutego 2012

Kolumny doryckie a dwór polski.

Znakomitym przykładem zastosowania kolumny doryckiej w wersji którą nazwałbym klasyczną jest dwór prezentowany poniżej. Inwestor powodowany poczuciem estetyki, wysublimowanym gustem oraz niezachwianym w swej konsekwencji dążeniem do osiągnięcia celu ambitnego słusznie nakreślonego podjął decyzję która budzi podziw - szczególnie w obecnych czasach. Nie uległ bowiem  pokusie zastosowania detalu bardziej dekoracyjnego a zdecydował się na kolumny o elegancji subtelnej, niejaskrawej i nienarzucającej się, osiągając doskonałą harmonię z całością projektu. W tym przypadku każde słowo wydaje się być zbędnym - tu trzeba patrzeć i podziwiać a nie czytać...


Nasza pracownia w mapach Google

kolumny betonowe, kolumny budowlane
Cóż więcej można tu dodać?...

kolumny toskańskie, kolumny betonowe, kolumny budowlane
Sam smak, sama kultura, sama elegancja...

kolumny toskańskie, kolumny betonowe, kolumny budowlane
Jeden obraz równy tysiącu słów...


poniedziałek, 6 lutego 2012

KOLUMNY DORYCKIE czyli Partenon w świetle geniuszu jego budowniczych.

Akropol ateński. Partenon.
O Akropolu wszyscy zapewne słyszeli, niektórzy nawet widzieli, tym którzy nie wiedzą o czym mowa nie będziemy przybliżać (są dostępne źródła).
Do poznawania aspektów historycznych Akropolu podchodzę wstrzemięźliwie. Bardziej interesują mnie aspekty techniczne czy też technologiczne oraz ogólnie poziom wiedzy ówczesnych budowniczych.




Złudzenia optyczne

Akropol. Partenon. Krzywizna.
Podczas budowania Partenonu wprowadzono szereg krzywizn, które miały na celu wywołanie pożądanych złudzeń optycznych oraz dostosowanie fryzu doryckiego do wymogów zasady tryglifów. Środkowe części stylobatu zostały podniesione w stosunku do płaszczyzny poziomej o 6,8 (na krótszym boku) i 17,7 cm (na boku dłuższym). Aby uniknąć złudzenia wychylenia kolumn skrajnych na zewnątrz pochylono je do środka o 7 cm, dzięki temu zmniejszono także międzysłupie (inaczej interkolumnium), co pozwoliło na zachowanie zasady tryglifów. Na zmniejszenie interkolumnium wpłynęło także powiększenie średnicy skrajnych kolumn. Dla zachowania wrażenia pionu kolumn wprowadzono entasis na wysokości 2/5 trzonu. Zastosowane krzywizny dają złudzenie idealnego pionu i poziomu wszystkich elementów świątyni. [ten akapit stanowi w całości cytat z Wikipedii i jest tak trafny że nie ma tu nic do dodania.]

Skąd budowniczowie Akropolu wiedzieli o tym już wówczas i skąd była to wiedza tak precyzyjna?

Kolumny doryckie Partenonu.


Jak nietrudno zauważyć kolumny doryckie Partenonu są całkowicie odmienne od tych z dzieła Vignoli. Dlaczego? Po prostu, Vignola przy opracowywaniu swoich zasad porządku doryckiego zainspirował się kolumnami rzymskiego teatru Marcellusa. W odróżnieniu od np. Witruwiusza uznał za niezbędne znacząco wyszczuplić - albo podwyższyć - kolumnę dorycką, nadając jej wysokość ośmiu średnic dolnych (trzonu).


Kolumna dorycka wg Vignoli.





VIGNOLA - O pięciu porządkach w architekturze.

"Jacomo Barozzi da Vignola (1507-1573) znany powszechnie jako Vignola znakomity architekt i znawca perspektywy, oparł swój traktat na dokonanych przez siebie badaniach i pomiarach zabytków antycznych."
[cytat za wstępem Wydawnictwa do książki O pięciu porządkach w architekturze, wyd. PWN 1955]


[fotokopia z książki O pięciu porządkach w architekturze, wyd. PWN 1955]

Ilustracja przedstawia pięć porządków kolumn, celem zobrazowania zasady ogólnej oraz wzajemnych pomiędzy nimi proporcji. Od lewej: kolumna toskańska, kolumna dorycka (czy też rzymsko-dorycka), kolumna jońska, kolumna koryncka i kolumna kompozytowa. Nas w głównej mierze interesowały będą te dwie pierwsze, niekiedy też i trzecia, bowiem to właśnie kolumny toskańskie i kolumny doryckie najczęściej znajdują zastosowanie we współczesnym polskim budownictwie dworkowym. Wielokrotnie kolumny te ulegają tak daleko idącym modyfikacjom (często zgrabnym ale niekiedy wręcz haniebnym) że z przedstawionych powyżej wzorów pozostaje jedynie nazwa.

www.kolumnybetonowe.eu

niedziela, 5 lutego 2012

KOLUMNY TOSKAŃSKIE


Kolumna toskańska (oraz jej modyfikacje) jest kolumną najczęściej stosowaną w polskim budownictwie dworkowym. Stanowi ona zdecydowanie najczęstszy wybór klientów, prawdopodobnie ze względu na swoją dostojność, elegancję i - powiedziałbym - wstrzemięźliwie ekspresyjną ozdobność. Kolumna toskańska jest bowiem (spośród pięciu podstawowych porządków architektonicznych) kolumną najmniej "dekoracyjną". Jest jednocześnie kolumną o największym stosunku średnicy do wysokości ("najgrubszą") a przez to okazałą . Cytując (zdaje się Witruwiusza) "zwęża się wdzięcznie" i pasuje zawsze i wszędzie.

Przedstawiam tutaj dwie, subtelnie się różniące odmiany kolumny toskańskiej: według Palladia oraz według Vignoli.

Nasza pracownia w Mapach Google




Kolumna toskańska wg Vignoli
Kolumna toskańska wg Palladia

Na początek...

Dworek polski, dwór polski pozostaje od dawien dawna jednym z najpopularniejszych stylów budownictwa w naszym kraju. Piękno, harmonia, jakiś urzekający spokój tych budowli, malownicze wpisywanie się w krajobraz, połączone z ich zwykłą, codzienną praktycznością zachwycają do dzisiaj i prowokują do naśladownictwa. Nawet obecnie (XXI wiek, poczucie estetyki mocno jednak ewoluuje w kierunku "kultury" plastiku) powstają w Polsce dworki a także wywodzące się z tego stylu rezydencje których właściciele mogą czuć się z nich dumni, a postronni (wyrobieni) obserwatorzy cieszyć się ich pięknem, proporcjami i atmosferą.
Niestety, pozytywne przykłady stanowią znikomą mniejszość w zalewie szmiry, tandety, bezguścia i gargamelizmu. Wypełzające spod ziemi liczne potworki dworkopodobne, wyższe niż szersze, kryte blachodachówką, podparte betonowymi słupkami jako żywo przypominającymi paliki do młodych drzewek, straszą i będą straszyć. Tymi przypadkami nie będziemy się tutaj zajmować...

Rzeczą istotną jest, jak sądzę, otwartość, nie będę zatem udawał tutaj wyłącznie fascynata gustownej architektury, bezinteresownie i hobbistycznie opisującego zauważone gdzieś interesujące szczegóły i pragnącego podzielić się nimi ze światem. Nie, jestem po prostu producentem tego rodzaju architektonicznych elementów, czołowym o ile nie najlepszym, więc być może wpisy tutaj - o ile okażą się interesujące - staną się przy okazji jedną z form ich reklamy.

www.kolumnybetonowe.eu